هیئت تحریر الشام که پیشتر بهعنوان جبهه النصره شناخته میشد، از گروههای تروریستی وابسته به القاعده محسوب میشود که بهدنبال جدایی از این شاخه تکفیری بودند. در زمان حاضر این گروه تروریستی تحت سرکردگی «ابومحمد الجولانی» قرار دارد که اخباری درباره بمباران محل اقامت او و احتمال هلاکتش منتشر شده است.
ابومحمد الجولانی با نام اصلی «احمد حسین الشرع» در دهه ۱۹۸۰ در سوریه به دنیا آمد و از همان ابتدای جوانی در گروههای تروریستی و در رأس آن القاعده در عراق فعالیت میکرد. او ارتباط نزدیکی با «ابومصعب الزرقاوی» سرکرده القاعده در عراق داشت.
الجولانی در سال ۲۰۰۳ همزمان با حمله آمریکا به عراق و اشغال نظامی این کشور به عراق رفت و در صفوف القاعده حضور داشت و بهسرعت توانست در این گروه جایگاه بالایی به دست بیاورد و همانطور که گفتیم از نزدیکان سرکرده القاعده در عراق شد.
در سال ۲۰۱۱ همزمان با آغاز بحران تروریسم در سوریه، الجولانی به این کشور برگشت و در سال ۲۰۱۲ جبهه النصره را که شاخهای از القاعده بود، در سوریه تأسیس کرد. گروه تکفیری ـ تروریستی جبهه النصره از برجستهترین گروههای تروریستی در جنگ علیه مردم و دولت سوریه بود و جنایات زیادی انجام داد. سازمانهای حقوقبشری و کمیسیون تحقیق سازمان ملل متحد در سوریه جبهه النصره را که اکنون با عنوان هیئت تحریر الشام شناخته میشود به نقض حقوق بشر از جمله شکنجه، خشونت و آزار جنسی و آدمربایی متهم کرده و گزارشهایی دراینباره ارائه دادهاند.
در ماه فوریه تظاهرات گستردهای در شهر ادلب علیه هیئت تحریر الشام و سرکرده آن برگزار شد که به برخی از مناطق حلب نیز رسید و معترضان مخالفت خود را با حضور و اقدامات این گروه تروریستی ـ تکفیری اعلام کردند.
این اعتراضات بعد از آن انجام شد که عناصر تروریستی هیئت تحریر الشام، زنانی را که در شهر ادلب در اعتراضات برای آزادی فرزندان خود از بند این گروه تروریستی شرکت کرده بودند، مورد حمله قرار دادند.
استراتژی و مراحل فعالیتهای تکفیریهای تحریر الشام
ابومحمد الجولانی یکی از نیروهای کلیدی تروریستی در جنگ تروریسم علیه سوریه بهشمار میرفت و توانست در مناطقی مانند ادلب در شمال سوریه نفوذ زیادی پیدا کند و با حمایت ترکیه، همواره مناطق شمالی سوریه را ناامن میکرد. بارها گزارشهایی درباره حمایت نظامی و اطلاعاتی ترکیه از هیئت تحریر الشام منتشر شده است، همچنین نیروهای ترکیه و پایگاههای نظامی و تجهیزات ترکی در شمال سوریه حضور دارند.
درباره ایدئولوژی گروه تروریستی ـ تکفیری هیئت تحریر الشام بهسرکردگی ابومحمد الجولانی هم باید بگوییم این گروه هرچند در سال ۲۰۱۶ از القاعده جدا شد، اما در سطح ایدئولوژیکی همچنان به القاعده و اصول و اهداف تروریستی تکفیری آن نزدیک است.
طبق اعلام دیدهبان حقوق بشر سوریه هیئت تحریر الشام حدود ۳۰۰۰۰ عنصر تروریستی دارد که ۱۰ هزار نفر از آنها خارجی هستند.
همانطور که گفته شد هیئت تحریر الشام نقش برجسته و کلیدی در جنگ تروریسم علیه سوریه داشت و از زمان تأسیس تاکنون چهار مرحله را پشتسر گذاشته است.
ـ مرحله اول مربوط به سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳ است که هیئت تحریر الشام تحت عنوان جبهه النصره فعالیت میکرد.
ـ مرحله دوم مربوط به سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ است که طی آن جبهه النصره برای جدا شدن از القاعده برنامهریزی میکرد.
ـ مرحله سوم مربوط به سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ است که طی آن جبهه النصره اعلام کرد روابط خود را با القاعده قطع کرده و بههمراه شمار دیگری از گروههای تروریستی، تحت عنوان هیئت تحریر الشام خودش را معرفی کرد.
ـ مرحله چهارم مربوط به سال ۲۰۱۷ تاکنون است که هیئت تحریر الشام کنار چندین گروه تروریستی در شمال سوریه به فعالیتهای تروریستی ادامه میدهد.
هیئت تحریر الشام از زمان جدایی از القاعده در سال ۲۰۱۷ فعالیتهای خود را محدود به انجام عملیاتهایی داخل مرزهای سوریه کرد و بهمرور حملات خود را تنها متمرکز بر سوریه کرد و با خارج از مرزهای آن کاری نداشت. هیئت تحریر الشام در واقع یک استراتژی نظامی را دنبال کرد که متکی بر شکست سایر گروههای تروریستی تکفیری مسلح در ادلب و شرق حلب و تحمیل سیطره خود بر همه گروههای تروریستی در این مناطق بود.
هیئت تحریر الشام در حالی که یک گروه تروریستی ـ تکفیری با ایدئولوژی کاملاً نزدیک به دیگر گروههای تکفیری از جمله القاعده و داعش بهشمار میرود، اما همواره تلاش کرده است برچسب تروریست و تکفیری بودن را از روی خود بردارد، با وجود این، نهادهای مختلف جهانی تفاوت زیادی میان هیئت تحریر الشام با گروههایی همچون داعش قائل نیستند.
همچنین ناظران امور بر این باورند که تحریر الشام همچنان به روابط مخفیانه خود با القاعده ادامه میدهد و دستورالعملهای استراتژیکی و عملیاتی را از این گروه تروریستی تکفیری دریافت میکند.
تروریستهای تحریر الشام زیر پرچم ترکیه
اما روابط هیئت تحریر الشام با ترکیه همواره خوب بوده است؛ زیرا آنکارا در طول سالها از الجولانی و هیئت تحریر الشام برای تحریک گروههای مخالف دولت سوریه و ناآرام نگهداشتن شمال این کشور حمایت کرده است و ترکیه حامی اصلی هیئت تحریر الشام و سرکرده آن بهشمار میرود.
کارشناسان معتقدند که اگر حمایتهای ترکیه نبود، هیئت تحریر الشام نمیتوانست به حضور خود ادامه دهد و مناطق وسیعی را در ادلب کنترل کند؛ بهویژه اینکه ادلب از مهمترین مسیرهای ترانزیتی بین ترکیه و گروههای تروریستی در شمال سوریه بهشمار میرود.
نقش صهیونیستها در فتنه تکراری تروریسم علیه سوریه
اما همزمانی آتشبس در لبنان و فعال شدن تروریسم در شمال سوریه، شواهد زیادی از نقش اسرائیل در این فتنه را نشان میدهد و این بار تکفیریها برای نجات صهیونیستها از باتلاق لبنان و غزه و کل منطقه، به میدان آمدهاند، در این زمینه روزنامه «تایمز اسرائیل» بهنقل از یک منبع نظامی ارشد این رژیم نوشت: «ارتش اسرائیل تنها به حمله به انبارها و محمولههای تسلیحاتی به لبنان اکتفا نمیکند و سوریه تاوان کمک خود به حزبالله را پرداخت خواهد کرد».
ناظران بر این باورند که اسرائیل بعد از پذیرش شکست مقابل حزبالله و تن دادن به پایان جنگ در جبهه لبنان، خودش را در وضعیتی میبیند که باید جنگ در غزه را هم به پایان برساند؛ اتفاقی که منجر به پایان حیات سیاسی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر این رژیم میشود و بنابراین او به هر ابزاری برای ادامه آشوب در منطقه متوسل میشود.
در این شرایط تکرار فتنه تروریسم در سوریه که یک ضلع مهم محور مقاومت بهشمار میشود، میتواند اسرائیل و نتانیاهو را به هدف خود در گسترش بیثباتی و ناامنی در منطقه برساند.
اما صهیونیستها و همچنین آمریکا که هیچکس باور نمیکند نقشی در حمایت از تروریستها و تحرکات آنها در شمال سوریه نداشته باشد، فراموش کردهاند که شرایط کنونی شباهتی به سال ۲۰۱۱ ندارد و علاوه بر تقویت قدرت نظامی محور مقاومت، ملتهای منطقه و در رأس آن سوریه بهخوبی از تحولات دهه گذشته درس عبرت گرفتهاند و بنابراین محور آمریکا نمیتواند روی فریب افکار عمومی برای پیشبرد پروژه آشوب در سوریه و منطقه حساب کند.