این گزارش به بررسی ابعاد مختلف تصمیمات احتمالی اسرائیل در پاسخ به ایران پرداخته است؛ تصمیماتی که پتانسیل ایجاد یک جنگ منطقهای در خاورمیانه را دارد.
به دنبال بزرگترین حمله موشکی ایران علیه اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، خود را در وضعیت دشواری میبیند؛ او از یک سو توسط حامیانش به انجام اقدام قاطع تلافیجویانه تحت فشار قرار دارد و در سوی دیگر آمریکا قرار دارد که از نتانیاهو خواسته از یک جنگ تمامعیار منطقهای خودداری کند.
به نوشته بن کاسپیت، تحلیلگر المانیتور، در حالیکه مقامات اسرائیل در حال بررسی چگونگی پاسخ به حمله ایران با حدود ۲۰۰ موشک بالستیک هستند، اسرائیل آماده یک سال عبری جدید میشود که از روز چهارشنبه (۱۱ مهر) آغاز شد.
هیچکدام از اسرائیلیهای حاضر در سرزمینهای اشغالی از پایان یافتن سال اخیر یهودی متأسف نیستند؛ سالی که با حمله ۷ اکتبر آغاز شد، با جنگ با حماس و حزبالله ادامه یافت و در پایان با حمله موشکی ایران همراه بود.
حماس در ابتدا مهمترین و خطرناکترین تهدید برای اسرائیل بود. اگرچه حزبالله تهدیدی به مراتب بزرگتر برای اسرائیل محسوب میشد، اما به یک نقش ثانویه تنزل یافت و با انجام حملات مداوم مرزی از لبنان، از حماس حمایت میکرد.
اما چند هفته قبل، روند تغییر کرد و حزبالله به مرکز توجه تبدیل شد و اسرائیل با انجام حملات خود، عمده رهبران این گروه را ترور و صدمات قابل توجهی به توپخانه آن وارد کرد.
ایران سلاحهای بزرگ خود را بیرون آورد
ایران در اولین حملهای که در ۱۴ آوریل علیه اسرائیل انجام داد، ۱۱۰ موشک بالستیک، اما عمدتا موشک های کروز و پهپاد به سوی اسرائیل شلیک کرد. ایران اینبار موشکهای بالستیکی را انتخاب کرد که ۱۲ دقیقه طول میکشد به اسرائیل برسند.
یک منبع امنیتی ارشد اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود به المانیتور گفت: «ایرانیها میدانند که چگونه رویدادها را مطالعه و بررسی کنند. آنها با توجه به عملیات قبلی خود تصمیم گرفتند روی موشکهای سنگین و نسبتا دقیقی که سریع پرواز میکنند، تمرکز داشته باشند. آنها تعداد زیادی موشک شلیک کردند با این هدف که بخشی از موشکها از سامانههای رهگیری اسرائیل فرار کرده و به اهدافشان اصابت کنند. ایران موفق شد میلیونها نفر در اسرائیل را که دچار وحشت شده بودند، به پناهگاهها بفرستد.»
رویترز مدعی شده اظهارات نتانیاهو به عنوان تهدیدی مستقیم برای رهبران ایران تفسیر میشود. در بررسی پاسخ اسرائیل، نتانیاهو پس از مشورت با کابینه خود، با حلقه کوچکتری از معتمدان مشورت کرد. او همچنین با کاخ سفید گفتوگو کرد تا بررسی کند که آیا ایالات متحده مایل است در پاسخ به ایران همراه اسرائیل باشد یا خیر.
این منبع ارشد سیاسی اسرائیل با بیان اینکه این به معنای آمادگی آمریکا برای مشارکت نیست، ادعا کرد: «آمریکاییها کاملا درک میکنند که ما باید با قدرت به ایران پاسخ دهیم.»
چهار گزینه روی میز نتانیاهو
به ادعای کاسپیت، اسرائیل چهار گزینه اصلی روی میز دارد:
یکی حمله به صنعت نفت ایران است که با توجه به تمرکز بیشتر تأسیسات نفتی در جزیره خارک خلیج فارس، یک کار نسبتا پیچیده با نتایج بالقوه قابل توجهی است.
گزینه دوم آسیب رساندن به نمادهای حکومت و نظام، عمدتا در تهران اما نه فقط در پایتخت.
اسرائیل همچنین ممکن است مقامات ارشد دولت ایران را هدف قرار دهد.
گزینه چهارم تحقق هدف اسرائیل برای حمله به تأسیسات و زیرساختهای هستهای ایران و تخریب آن است.
به گفته منابع دیپلماتیک، مقامات آمریکایی از اسرائیل خواستهاند که واکنش خود را به ابعادی محدود کند که به ایران اجازه میدهد به مهار آنها بپردازد. آنها ظاهرا حمایت از حمله اسرائیل به صنعت نفت ایران را رد کردند، زیرا نگران هستند که این حمله ممکن است منجر به آسیب متقابل ایران به تأسیسات نفت و گاز شرکای اسرائیل در منطقه و بحران انرژی جهانی شود و هزینههای انرژی را افزایش دهد که بهطور بالقوه برای کامالا هریس آن هم در کمتر از یک ماه مانده به آغاز انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، مضر است.
نتانیاهو با معضلی مواجه است که تعداد کمی از نخستوزیران سابق اسرائیل با آن مواجه بودهاند. یک پاسخ نظامی قدرتمند که صدمات قابل توجهی به ایران و اقتصاد آن وارد کند، تنشها را حتی بیشتر میکند و خطر جنگ همهجانبه را به دنبال خواهد داشت. از سوی دیگر، نتانیاهو تحت فشار شدید عمومی برای پاسخگویی قرار دارد که به دلیل عملیاتهای نظامی و اطلاعاتی اخیر علیه حماس و حزبالله، تقویت شده است.
نتانیاهو در سال ۲۰۲۴ بیش از هر زمان دیگری دارای یک روحیه ماجراجویانه است و جرئت انجام اقدامات تهاجمی را دارد که در گذشته به ندرت به آن فکر میکرد، همانطور که در تصمیم حمله به لبنان مشاهده شد. مخالفان نتانیاهو میگویند او مصمم است تأثیر حادثه ۷ اکتبر بر وجههاش را به هر طریقی پاک کند.
سوال این است که او چگونه بدون ریسک کردن زیاد این کار را انجام میدهد. برانگیختن جنگی همهجانبه علیه ایران خطری بیسابقه و حسابنشده خواهد بود. با این حال، این احتمال را نمیتوان رد کرد. ایران به نوبه خود اواخر روز سه شنبه اعلام کرد حمله موشکی به اسرائیل، یک تسویهحساب بوده است.
با این حال، برخی جنگها حتی بر خلاف میل طرفها رخ میدهد. جنگ نزدیک کنونی بین اسرائیل و ایران یکی از این نمونههاست. بنابراین، سال جدید عبری ممکن است شاهد تبادل دردناکتر ضربات بین طرفین یا کاهش تدریجی تنش و آرامش باشد.